Pozbawienie rodzica władzy rodzicielskiej nad dzieckiem odbywa się na drodze sądowej i jest poważnym krokiem. Przesłanki do pozbawienia władzy rodzicielskiej są określone w polskim Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym.
Według artykułu 111 § 1 tego Kodeksu Sąd może pozbawić rodzica władzy rodzicielskiej, gdy:
- Wykonywanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nie może się odbywać ze względu na trwałą przeszkodę.
- Rodzic nadużywa władzy rodzicielskiej.
- Rodzic rażąco zaniedbuje obowiązki względem dziecka.
Decyzję o pozbawieniu władzy rodzicielskiej podejmuje sąd rodzinny, który bierze pod uwagę dobro dziecka i wszystkie okoliczności sprawy.
Każda taka sprawa jest rozpatrywana indywidualnie, z uwzględnieniem najlepszego interesu dziecka.
Pozbawienie władzy rodzicielskiej to bardzo poważna decyzja prawna i jest stosowane tylko w wyjątkowych przypadkach, gdy dobro dziecka jest zagrożone.
Sytuacje, w których można pozbawić rodzica władzy rodzicielskiej, obejmują m.in.:
- Przemoc: Gdy rodzic stosuje przemoc fizyczną, psychiczną lub seksualną wobec dziecka.
- Zaniedbanie: Gdy rodzic zaniedbuje podstawowe potrzeby dziecka, w tym zdrowie, wyżywienie, opiekę zdrowotną i edukację.
- Alkoholizm lub narkomania: Gdy rodzic jest uzależniony od alkoholu lub narkotyków w stopniu zagrażającym zdrowiu i życiu dziecka.
- Asocjalne zachowania: Gdy rodzic prowadzi styl życia, który poważnie narusza zasady współżycia społecznego, np. przestępczość.
- Porzucenie dziecka: Gdy rodzic porzuca dziecko, nie interesując się jego losem przez dłuższy czas.
- Brak realnego kontaktu: Gdy rodzic całkowicie unika kontaktu z dzieckiem i nie interesuje się jego losem przez długi czas.
Kiedy Sąd pozbawi rodzica władzy rodzicielskiej — orzecznictwo
Orzecznictwo daje wiele przykładów, gdzie rodzic został pozbawiony władzy rodzicielskiej.
Jak czytamy w uzasadnieniu postanowienia Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego w Warszawie zapadłe w sprawie o sygnaturze akt VI Nsm 1680/18 (LEX nr 2698028):
Do pozbawienia władzy rodzicielskiej upoważniają sąd tylko takie zaniedbania obowiązków względem dziecka, które mogą być ocenione jako rażące. Muszą to być poważne zaniedbania, bądź zaniedbania o mniejszej wadze, które nabierają cech niepoprawności i uporczywości. W przepisie art. 111 § 1 k.r.i.o. chodzi o zaniedbania rodziców, które cechuje uporczywość, niepoprawność i nasilenie złej woli. Zaniedbania o mniejszym ciężarze, nieosiągające takich cech, uzasadniają jedynie wydanie odpowiednich zarządzeń przewidzianych w art. 109 k.r.i.o. (…) W przekonaniu Sądu rażące zaniedbywanie obowiązków względem dzieci może również polegać na długotrwałym zerwaniu więzi z dziećmi, braku zainteresowania ich losem, wieloletnim nieutrzymywaniu kontaktów z dziećmi z przyczyn leżących po stronie rodzica.
Warto przytoczyć też wydane w sprawie o sygnaturze akt VI Nsm 1680/18 Postanowienie Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego w Warszawie
Do pozbawienia władzy rodzicielskiej upoważniają sąd tylko takie zaniedbania obowiązków względem dziecka, które mogą być ocenione jako rażące. Muszą to być poważne zaniedbania, bądź zaniedbania o mniejszej wadze, które nabierają cech niepoprawności i uporczywości. W przepisie art. 111 § 1 k.r.i.o. chodzi o zaniedbania rodziców, które cechuje uporczywość, niepoprawność i nasilenie złej woli. Zaniedbania o mniejszym ciężarze, nieosiągające takich cech, uzasadniają jedynie wydanie odpowiednich zarządzeń przewidzianych w art. 109 k.r.i.o.
Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 7 września 2000 r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt I CKN 931/00 orzekł, iż:
Nadużywanie władzy rodzicielskiej zachodzi także wówczas, gdy postępowanie rodzica obiektywnie wywiera destrukcyjny wpływ na proces wychowania i rozwoju psychicznego dziecka, choćby nie było to związane z subiektywnym, negatywnym nastawieniem rodzica wobec dziecka.
W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 1999 r. w sprawie o sygnaturze akt II CKN 744/98 możemy przeczytać, że:
Choroba psychiczna może stanowić trwałą przeszkodę w rozumieniu art. 111 § 1 k.r.o., uzasadniającą pozbawienie chorego rodzica władzy rodzicielskiej.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 stycznia 1999 r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt II CKN 744/98 orzekł, że choroba psychiczna może stanowić podstawę pozbawienia władzy rodzicielskiej:
Choroba psychiczna może stanowić trwałą przeszkodę w rozumieniu art. 111 § 1 k.r.o., uzasadniającą pozbawienie chorego rodzica władzy rodzicielskiej.
Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być również orzeczone wskutek wyroku karnego, np. w przypadku skazania rodzica za przestępstwo przeciwko dziecku.
Sam fakt pozbawienia rodzica wolności nie powinien stanowić jedynej przesłanki do pozbawienia władzy rodzicielskiej, chyba że było to przestępstwo przeciwko dziecku lub takie, którego popełnienie świadczy o negatywnych cechach osobowości, zagrażających dobru dziecka, ponieważ w sposób destrukcyjny wpływa na naturalne środowisko rodzinne.
Decyzję o pozbawieniu władzy rodzicielskiej podejmuje Sąd Rodzinny, dzieje się to na podstawie dokładnego zbadania okoliczności danej sprawy.
Postępowania o pozbawienie władzy rodzicielskiej są skomplikowane i często wymagają opinii biegłych, w tym psychologów, nierzadko psychiatrów i pracowników socjalnych.
Pozbawienie władzy rodzicielskiej, mimo że jest środkiem najsurowszym, nie musi być poprzedzane innymi zarządzeniami o charakterze „ograniczającym”.
W każdym przypadku najważniejsze jest zabezpieczenie dobra dziecka i zapewnienie mu odpowiednich warunków do prawidłowego rozwoju.
Aleksandra Gaczek
adwokat
Zdjęcie Xavier Mouton Photographie pochodzi z Unsplash
Rozdzielność majątkowa małżeńska z datą wsteczną
W sytuacjach rozwodowych spotykam się z problemami, kiedy małżonkowie rozstają się, mają już odrębne miejsca zamieszkania, osobne konta, nawet często są w toku sprawy rozwodowej, natomiast jedna osoba nie wyraża zgody na ustanowienie rozdzielności majątkowej przez notariusza, a drugiej stronie na rozdzielności zależy.
Zdarzają się też sytuacje, kiedy zasadna byłaby rozdzielność z datą wsteczną, bo drugi małżonek dokonał czynności, które nie są korzystne lub są wręcz dokonane ze szkodą, przykładowo trwonił majątek lub zbywał aktywa [Czytaj dalej…]
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }