Jestem przeciwnikiem przemocy w każdej z jej form i obszarów, gdzie występuje.
Myśląc o przemocy masz pewnie przed oczami obraz wojny, jednak przemoc jest znacznie bliżej nas niż nam się wydaje. Stosowanie przemocy występuje w rodzinach.
Niestety nie zawsze łatwo możemy ją dostrzec.
Przemoc w rodzinie
Podczas mojej praktyki często spotykam sytuacje, w których ofiary przemocy milczą wiele lat, ukrywają symptomy mogące budzić podejrzenia, chroniąc w ten sposób istniejące status quo.
Patrząc z boku na ofiary przemocy często słyszymy pytanie, że takie działanie jest nieracjonalne, nawet spotykałam się ze stanowiskiem, że ofiary przemocy są same sobie winne, ponieważ tyle czasu godziły się na taki stan i ukrywały sprawcę.
Jest to dla mnie stanowisko zupełnie niezrozumiałe. W zasadzie pomija ono podstawę funkcjonowania ofiar przemocy, pomija kolosalny lęk, który towarzyszy ofiarom przemocy w rodzinie. Lęk ten jest wywołany przez sprawcę, który działa w sposób przemyślany, często wyrafinowany po to, aby uzależnić ofiarę od siebie.
Przemoc a rozwód z winy małżonka
Otrzymuję ostatnio szereg zapytań o to, czy stosowanie przemocy przez jednego z małżonków może być podstawą do orzeczenia rozwodu z wyłącznej winy jednego z małżonków – sprawcy przemocy albo o uprawnienia, jakie przysługują ofiarom względem sprawcy przemocy, aby ten nie mógł się kontaktować z ofiarą przemocy.
Chcę, abyś wiedział lub abyś wiedziała, jak definiowana jest przemoc w rodzinie.
Ustawowa definicja przemocy w rodzinie brzmi następująco:
Przemoc w rodzinie – należy przez to rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych w pkt 1, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą
Kodeks karny penalizuje przemoc wobec najbliższych w art. 207 Kodeksu Karnego, dotyczącym znęcania się:
§ 1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 1a. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą nieporadną ze względu na jej wiek, stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Tyle przepisy prawa.
Stosowanie przemocy w rodzinie może stanowić podstawę do orzeczenia rozwodu z wyłącznej winy sprawcy
Sąd w toku postępowania o rozwód będzie badał, czy stosowanie przemocy miało miejsce oraz czy osoba pokrzywdzona nie jest współwinna rozpadu pożycia, bo np. prowadziła hulaszczy tryb życia, dopuszczała się licznych zdrad itp.
O ile stosowanie przemocy zawsze ocenić należy nagannie, tak nie zawsze jej doświadczanie będzie dawało możliwość uzyskania rozwodu z wyłącznej winy sprawcy przemocy.
W toku procesu rozwodowego może okazać się, że Sąd orzeknie o rozpadzie pożycia z winy obojga małżonków, ponieważ Sąd nie ustala kto jest bardziej winny, lecz orzeka o tym, czy małżonkowie są winni.
Natomiast jeśli sprawca stosował przemoc wobec małżonka, a w postawie małżonka pokrzywdzonego nie można upatrywać zaniedbań w obwiązkach małżeńskich (racjonalnie postrzeganych, przykładowo brak pożycia w okoliczności stosowania przemocy nie może stanowić przesłanki decydującej o współwinie), wówczas można spodziewać się, iż Sąd orzeknie winę wyłącznie po stronie sprawcy przemocy.
Obowiązek opuszczenia mieszkania i inne uprawnienia ofiary przemocy domowej
Ofiarom przemocy służą dodatkowo uprawnienia do żądania opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Jeżeli członek rodziny wspólnie zajmujący mieszkanie, swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie, osoba dotknięta przemocą może żądać, aby Sąd zobowiązał go do opuszczenia mieszkania lub zakazał zbliżania się do mieszkania.
Przepis znajduje także zastosowanie w przypadku, gdy osoba dotknięta przemocą w rodzinie opuściła wspólnie zajmowane mieszkanie z powodu stosowania wobec niej przemocy w tym mieszkaniu lub członek rodziny stosujący przemoc w rodzinie opuścił wspólnie zajmowane mieszkanie.
Zatem wyprowadzenie się nie powoduje, iż uprawnienie wygasa – można powiedzieć, że ma ono gwarancyjny charakter. Można oczekiwać orzeczenia opuszczenia mieszkania i zakazania zbliżania się nawet wówczas, gdy sprawca jedynie okresowo przebywa w mieszkaniu ofiary przemocy.
Co ważne, obowiązek opuszczenia mieszkania może zostać orzeczony w stosunku do członka rodziny, a także innej osoby wspólnie zamieszkującej lub gospodarującej.
Będzie to także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu oraz wstępny lub zstępny i inne osoby najbliższe. Przesłanką do złożenia wniosku zawierającego żądanie, aby sąd zobowiązał do opuszczenia mieszkania, jest zachowanie, które mieści się w pojęciu „przemocy w rodzinie”, które wyjaśniłam powyżej.
Podkreślę, iż może to być jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste. Przesłanka zaistnienia przemocy podlega badaniu przez Sąd bez konieczności orzeczenia wyrokiem karnym czynów sprawcy.
Powyższe uprawnienia to nie środek karny, jaki orzec może Sąd w wyroku skazującym za przestępstwo, to inne uprawnienie. Po przeprowadzeniu procesu karnego Sąd może orzec zakaz przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody Sądu.
Uprawnienia Prokuratora
Jednakże jeszcze przed wyrokowaniem, w toku postepowania przygotowawczego zakaz może zastosować Prokurator.
Taki środek zapobiegawczy stosuje Prokuratur, oddając podejrzanego pod dozór Policji. Wówczas do obowiązków dozorowanego można dołączyć zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonym lub z innymi osobami, zbliżania się do określonych osób na wskazaną odległość, przebywania w określonych miejscach.
Zakaz obowiązuje do uchylenia, może zostać podtrzymany wyrokiem Sądu.
Na każdym etapie postępowania karnego, ale tak naprawdę również niezależnie od wszczęcia takiego postępowania, bo też na drodze cywilnej, ofiara przemocy w rodzinie może ubiegać się o pomoc w postaci uzyskania gwarancji, że sprawca przemocy nie będzie się do niej zbliżał.
Jeśli jesteś ofiarą przemocy domowej, albo doświadczasz takiej przemocy w inny sposób, skontaktuj się ze mną!
Aleksandra Gaczek
adwokat
***
Pozew o alimenty na dziecko
Dla pełnego obrazu kodeksowej regulacji obowiązku alimentacyjnego na moim blogu brakuje jedynie kropki nad „i” czyli wskazówek, jak napisać pozew o alimenty na dziecko.
Zastanawiałam się, czy przedstawić Ci prosty wzór takiego pozwu, ponieważ każda sprawa jest inna, sytuacja materialna i bytowa każdego z nas też bywa zróżnicowana, a sprawy alimentacyjne wbrew pozorom nie są proste… [Czytaj dalej…]
***
Przeczytaj także:
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }